Çekirdek ve Hücre İskelet Elemanları
Çekirdek
→ Hücre bölünmesi, hücrenin büyümesi, onarımı, kalıtsal bilginin depolanması ve bilginin bölünmeyle oluşan yavru hücrelere aktarılmasını sağlar.
→ Normalde bir hücrede bir çekirdek olur. Ancak paramesyum, bazı mantarlar, karaciğer ve çizgili kas hücrelerinde birden fazla çekirdek bulunabilir. Bu çekirdek bölünüp, sitoplazma bölünmediğinde gerçekleşir.
→ Bazı hücrelerde gençken çekirdek bulunurken olgunlaştıktan sonra çekirdek kaybolur. Çekirdeği olmayan bir hücre uzun süre yaşamını devam ettiremez. Örneğin; Memelilerin alyuvar hücreleri
4 ana kısımdan oluşur:
→ Çekirdek Zarı (Karyolemma)
→ Çekirdek Sıvısı (Karyoplazma)
→ Çekirdekçik (Nükleolus)
→ Kromatin iplik
Çekirdek Zarı
• Çift katlıdır.
• E.R. tarafından oluşturulur.
• Çekirdek zarında bulunan porlar, madde geçişini düzenler. Bu porlardan; RNA ve protein gibi büyük moleküller geçebilir.
• Hücre bölünmesi sırasında eriyerek kaybolur, bölünme tamamlandıktan sonra tekrar oluşur.
Çekirdek Sıvısı
• Sitoplazmadan daha yoğun olan çekirdeğin içini dolduran sıvıdır.
• İçeriğinde (çoktan -> aza) Su, protein, DNA, RNA, nükleotid, ATP, mineraller bulunur.
Çekirdekçik
• Zarsızdır.
• DNA, RNA ve proteinden oluşur.
• rRNA’yı sentezler.
• Protein sentezi fazla olan hücrelerde daha büyüktür.
Kromatin
• DNA ve proteinden oluşmuş ipliksi yapılara denir.
• Bölünme sırasında kromatin iplikler kısalıp kalınlaşarak kromozomları oluşturur. (Kromozom kalıtsal bilgi taşır.)
Hücre İskeleti Elemanları
Sadece ökaryot hücrelerde bulunup, hücreye desteklik sağlarlar.
3 gruba ayrılır:
Mikrofilament
→ En ince hücre iskeleti elemanıdır.
→ Haycan hücrelerinin boğumlanmasında, besinlerin emiliminde, yalancı ayak oluşmasında görevlidir.
Ara Filament
→ Orta kalınlıktadır.
→ Hücre şeklinin korunmasında ve organellerin yerinin sabitlenmesinde görevlidir.
Mikrotübül
→ En kalın hücre iskeleti elemanıdır.
→ Hücrede organellerin hareketinde, kromozomların ayrılmasında, sil ve kamçı oluşumunda görevlidir.
Çekirdek ve Hücre İskelet Elemanları dan sonraki konu Hücrelerin Karşılaştırılması dır.
Youtube deki Çekirdek ve Hücre İskelet Elemanları videoma buradan gidebilirsiniz.