GENDEN PROTEİNE #5
GENETİK MÜHENDİSLİĞİ ve BİYOTEKNOLOJİ – 1
Genetik Mühendisliği ve Biyoteknoloji – 1;
Genetik Mühendisliği
→ Canlıların kalıtsal özelliklerini değiştirerek onlara yeni işlemler kazandırılmasına yönelik çalışmaları yapar.
Yani;
⇒ Nükleotidlerin dizilişlerinin belirlenmesi
⇒ Genlerin çoğaltılması
⇒ Bir canlıdan diğerine gen aktarılması gibi çalışmalarla ilgilenir.
→ Genetik mühendisliği sonucu oluşan canlılara transgenik organizmalar ya da genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO) adı verilir.
→ Genetik mühendisliği biyoteknolojinin temelini oluşturur.
Biyoteknoloji
→ Organizmaların ve bileşenlerinin insanlara faydalı olmak için kullanıldığı uygulamaların tümüne denir.
→ En büyük amacı; insanların daha iyi şartlarda yaşayabilmesini sağlamaktır.
→ Genetik mühendisliği yöntemlerini araç olarak kullanır.
→ Böylece canlılar için ekonomik değeri yüksek ürünler elde etmeyi ve pazarlamayı amaçlar.
→ ! Genetik mühendisliği ve biyoteknoloji kavramlarını karıştırmamak için
⇒ Örnek; Bir bakteriye insülin hormonu ürettirmek genetik mühendisliğinin alanı iken üretilen insülin geninin kontrolü yapıldıktan sonra ilaç olarak üretilmesi biyoteknolojinin alanıdır.
Biyoteknolojik Yöntemler
Klasik (Geleneksel) Yöntemler
→ Hammaddenin yeni ürünlere dönüştürüldüğü işlemlerdir.
– Sirke yapımı
– Hamurun mayalanması
– Hayvan ve bitki ıslahı
– Sütten; yoğurt, peynir, kefir üretimi
Modern Yöntemler
→ Bilimsel yöntemlerle canlıların yapılarının laboratuvar ortamında değiştirilip geliştirilerek yeni ürünler elde edilmesine denir.
– Gen Aktarımı
– Klonlama
– Yapay (Suni) Dölleme
– Melezleme
– Poliploidi
Melezleme
→ Genetik yapısı farklı bireylerin, daha kullanışlı ve verimli olması amacıyla yapılan çaprazlamadır.
→ Tatlı ve küçük kiraz ile tatsız ve büyük kirazın melezlenmesi sonucu tatlı ve büyük kiraz yapılması olayı örnek verilebilir.
Yapay (Suni) Dölleme
→ Verimi yüksek sperm hücrelerinin yine istenilen özelliklere sahip yumurta hücresi ile birleştirilmesidir.
→ Tüp bebek olayı örnek verilebilir. Ya da inek, koyun gibi canlılarda et ve süt verimini artırmak için de kullanılır.
Poliploidi
→ Bazı canlıların vücut hücrelerinde iki kromozom takımından daha fazla olması durumudur.
→ Daha çok bitkilerde görülür.
→ Poliploidi sayesinde daha gösterişli çiçekler, iri meyveler, bol ürün veren bitkiler elde edilir.
⇒ Bu da ticari değerin artmasına sebep olur.
Model Organizma
→ Deney ve araştırmalarda kullanılan uygun özelliklere sahip canlılara model organizma adı verilir.
→ Model organizma seçiminde;
– Deneysel çalışmalara uygun olması
– Yaşam döngüsünün kısa olması
– Laboratuvar ortamında yetiştirilebilmesi
– Uygun genom büyüklüğüne sahip olması
– Genom haritasının çıkarılmış olması
– Seçilen canlının ucuz ve kolay ulaşılabilir olması
Dikkat edilecek unsurlardır.
“Gen ve Canlı Klonlaması” bir sonraki videoda KAÇIRMA +1 NET
Genetik Mühendisliği ve Biyoteknoloji – 1 konusundan sonraki konu Gen ve Canlı Klonlaması dır.
Youtube deki Genetik Mühendisliği ve Biyoteknoloji – 1 videoma buradan gidebilirsiniz.